Τα στοιχεία που μας ενδιαφέρουν είναι: 1.Τίτλος του έργου 2.Συντελεστές (ηθοποιοί που έπαιξαν στο ραδιόφωνο, σκηνοθέτες κλπ) 3.Υπόθεση 4.Κάτι άλλο που εσείς θα μας προτείνετε


Διευκρινίζουμε ότι δεν θα υπάρχουν σύνδεσμοι (links) για τα έργα αυτά τα οποία όποιος θέλει μπορεί να τα προμηθευτεί από τα σημεία διάθεση της Ραδιοτηλεόρασης. ......................................... Επιστροφή στο Radio Theatre



Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

SANTA CLOWN Ή Άγιος Βασίλης Η ΕΠΙΛΟΓΉ ΔΙΚΗ ΜΑΣ

Αι-Βασίλης Λαογραφικά

Έθιμα Χριστουγέννων από τον καθηγητή της Λαογραφίας Δημήτρη Λουκάτο

Η μορφή του Αι-Βασίλη
Ο καθηγητής της Λαογραφίας Δημήτρης Λουκάτος στο βιβλίο του
«Χριστουγεννιάτικα και των γιορτών» γράφει:

Ο δικός μας άγιος Βασίλης
ήταν ένας καθαρά πρωτοχρονιάτικος άγιος, κάτι ανάμεσα στον πραγματικό Ιεράρχη της Καισαρείας και σ' ένα πρόσωπο συμβολικό του Ελληνισμού, που ξεκινούσε από τα βάθη της ελληνικής Ασίας, κι έφτανε την ίδια μέρα σ' όλα τα πλάτη, από τον Πόντο ως την Επτάνησο κι από την Ήπειρο ως την Κύπρο.
Ξεκινούσε σαν μεσαιωνικός πεζοπόρος, αμέσως ύστερ' από τα Χριστούγεννα,
με το ραβδί στο χέρι, και περνούσε απ' τους διάφορους τόπους,
καλόβολος πάντα και κουβεντιαστής με όσους συναντούσε.
Δεν κρατούσε κοφίνι στην πλάτη του ούτε σακί φορτωμένο με δώρα.
Εκείνο που έφερνε στους ανθρώπους ήταν περισσότερο συμβολικό:
η καλή τύχη ιδιαίτερα κι η ιερατική ευλογία του.
Το μόνο κάπως συγκεκριμένο ήταν το μαγικό ραβδί του, απ' όπου με θαυμαστό τρόπο βλάσταιναν ή ζωντάνευαν κλαδιά και πέρδικες, σύμβολα των αντίστοιχων δώρων, που θα μπορούσε να μοιράσει στους ευνοουμένους του.

Η πατρίδα του ανατολικού Αι-Βασίλη είναι η Μικρά Ασία, και είναι γραμματισμένος, κατάγεται από την Καισαρεία και «βαστάει κόλλα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι» και προσφέρει ως δώρο « τη σταθερή και διαχρονική χαρά της γνώσης» .

Στην Δύση υπήρχε άλλος τύπος του δικού μας Αι-Βασίλη.
Στην Ευρώπη και ιδίως στην Ολλανδία ήταν ο Sinter Klaas, ο οποίος ήταν ο προστάτης των ναυτικών, των εμπόρων και των παιδιών, έτσι όπως αυτός λατρεύτηκε στις κάτω Χώρες, κυρίως από τον 12ο αιώνα και μετά.
Τον 17ο αιώνα Ολλανδοί Καλβινιστές μεταναστεύοντας στην Αμερική έπαιρναν μαζί τους και την εικόνα του Αγίου Νικολάου και έγινε ο Saint Nick και ο Santa Claus. Μετακινήθηκε όμως μερικές εβδομάδες αργότερα για να επισκεφθεί τα παιδιά την παραμονή των Χριστουγέννων.
Ο τύπος αυτός ταξίδευσε και σε άλλες Χώρες. Γύρω στα 1870 η γλυκιά και γενναιόδωρη μορφή του ταξίδεψε και στην Βρεταννία, όπου και συγχωνεύτηκε με τον σκανδιναβικής προέλευσης, πατέρα των Χριστουγέννων και γέννησε μύθους, θρύλους, τραγουδάκια και αξεπέραστες συνήθειες.

Ταυτιζόμενος ο Saint Nick, με τον Santa Claus και τον Father Christmas μεταφέρθηκε στην Αμερική από τους Ευρωπαίους μετανάστες και όπως ήταν επόμενο εκεί αλλάζει μορφή, αποκτά την μορφή του καλοθρεμμένου και ολοπόρφυρου αγίου, που επειδή δεν μπορεί να ζει στις χιονισμένες πλαγιές του Άσπεν ή του Βερμόντ για λόγους παραδοσιακής αλλά και εμπορικής αποστασιοποίησης μένει κάπου στον Βόρειο Πόλο» .
Βεβαίως, εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι αυτός ο "τύπος", που στην Ευρώπη και την Αμερική ονομάσθηκε Saint Nick, Santa Claus και Father Cristmas, από μας ονομάζεται Αι-Βασίλης.
Οι δυτικοί δεν τον ονομάζουν Αι-Βασίλη, αλλά Saint Nick, Santa Claus και Father Cristmas.
Εμείς ταυτίσαμε τον δυτικό αυτόν "τύπο" με τον Αι-Βασίλη, αφού εξοβελίσαμε τον δικό μας Άγιο Βασίλειο.
Ο σημερινός Αι-Βασίλης
Ο σημερινός Αι-Βασίλης είναι δημιούργημα του αγγλοσαξωνικού κόσμου και απηχεί την νοοτροπία του. Ο Αι-Βασίλης αυτός γεννήθηκε αρχές του 19ου αιώνα από έναν αστό προτεστάντη καθηγητή, τον Κλημέντιο Κλάρκ Μούρ πού έγραψε για τα παιδιά του μια ιστορία με ήρωα έναν Αι-Βασίλη, την The Night Before Christmas και δημοσιεύθηκε την 23 Δεκεμβρίου του έτους 1823 στην εφημερίδα « Sentinel» .

Η ιστορία αυτή εικονογραφήθηκε από τον πατέρα του χιουμοριστικού αμερικανικού σχεδίου Τόμας Νάστ, ο οποίος ήταν γερμανικής καταγωγής και δανείστηκε στοιχεία από την γερμανική λαϊκή παράδοση των Χριστουγέννων αλλά και την παραδομένη μορφή του πλανόδιου γερμανού εμπόρου .
Υπάρχουν αναλύσεις σύμφωνα με τις οποίες « ο Άγιος Βασίλης γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του αμερικανικού Εμφυλίου, όταν ο Νάστ εργαζόταν στο Harper's Weekly, στο μεγαλύτερο περιοδικό της εποχής, και του είχε ανατεθεί να απεικονίζει με αλληγορικές εικόνες τα δρώμενα του πολέμου. Μία από αυτές ήταν "ο Άγιος Βασίλης στο στρατόπεδο", όπου παρουσιάζεται για πρώτη φορά ο Άγιος με τα χαρακτηριστικά ενός ευτραφούς άνδρα, ολοστρόγγυλου και ροδαλού, καλυμμένου από άστρα, ο οποίος μοίραζε δώρα σε ένα στρατόπεδο των Βορείων. Ο Άγιος Βασίλης του Νάστ δεν εξελίχθηκε, παρέμεινε ο ίδιος με το κόκκινο κουστούμι με τα λευκά γουνάκια, την άσπρη γενιάδα και τα παιχνίδια του.
Με αυτό το σκίτσο, τα Χριστούγεννα έγιναν ημέρα αργίας και ο Άγιος Βασίλης αναγορεύτηκε σε τοπική θεότητα - καλόκαρδο πνεύμα που αντιπροσώπευε την ευημερία και την οικογενειακή ζωή των Βορείων, σε αντίθεση με το μύθο της ιπποτικής παράδοσης και της βαθύτατα ιθαγενούς κολτούρας του Νότου.
Βασισμένος στην επιτυχία που γνώρισε το έργο του το 1862, ο Νάστ συνέχισε να παράγει σχέδια του Άγιου Βασίλη κάθε Χριστούγεννα κατά την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου.
Και η σύλληψή του έγινε αποδεκτή, διότι έδωσε στην παραδοσιακή ασκητική αυστηρή και αποστεωμένη εικόνα του Father Christmas του Pelze - Nicol και του Pere Noel, μια άλλη διάσταση που αντικατόπτριζε την αφθονία και την ευμάρεια.


Στις αρχές του αιώνα μας
ο αι-Βασίλης άλλαξε κάπως μορφή, και έγινε όπως ακριβώς τον γνωρίζουμε σήμερα. Σε αυτό συνετέλεσε η Κόκα-Κόλα. Κι αν ήταν ο σκιτσογράφος Τόμας Νάστ που τον φαντάστηκε πρώτος, περίπου όπως είναι σήμερα, η Κόκα-Κόλα αποτέλεσε την αφορμή για να γίνει η μορφή του τόσο δημοφιλής. Στα 1931, που η Κόκα Κόλα αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τον Σάντα Κλάους στη χειμωνιάτικη διαφημιστική της εκστρατεία και ανέθεσε σε έναν άλλο Αμερικανό καλλιτέχνη, τον Χάντον Σάνμπλομ, να τον σχεδιάσει. Εκείνος διάλεξε για τον Άγιο τα χρώματα της Κόκα Κόλα καί... να τος, με τις μαύρες μπότες του, το μακρύ σκουφί του, το κόκκινο κοστούμι του και την άσπρη του γούνα, όπως τον γνωρίσαμε και τον αγαπήσαμε.
Αι-Βασίλης και καμινάδες
Η παράδοση σύμφωνα με την οποία ο Αι-Βασίλης περνά μέσα από καμινάδες για να δώσει δώρα στα παιδιά προέρχεται από το ποίημα του Κλέμεντ Μούρ με τίτλο « μιά επίσκεψη του Αγίου Νικόλα», ο οποίος « δανείστηκε την ιδέα της καμινάδας, μαζί με την ιδέα του έλκηθρου και των οκτώ ελαφιών που το σέρνουν, από ένα φινλανδικό παραμύθι» .

Επομένως
ο αι-Βασίλης της Μικράς Ασίας που είναι εγγράμματος και δίδει ως δώρο την γνώση, μετατρέπεται στον Σάντα Κλάους που δίδει την εφήμερη ηδονή της κατανάλωσης και έρχεται σε μας μετονομαζόμενος σε Αι-Βασίλη.
Άγιος Νικόλαος ή Σάντα Κλάους
Για τις χώρες της Δύσης αυτός που φέρνει τα δώρα στους φτωχούς και τα παιδιά είναι ο Άγιος Νικόλαος ή Santa Clause, τον οποίο στην Ελλάδα γιορτάζουμε στις
6 Δεκεμβρίου και τον θεωρούμε προστάτη των Ναυτικών.

Στην Ιστορία του Αγίου Νικολάου, ως προστάτη των φτωχών και των παιδιών, οι λαοί του βορρά ανάμιξαν και στοιχεία από αρχαιότερους μύθους, όπως τα ξωτικά, το άστρο του βορρά, το έλκηθρο. Έτσι δημιουργήθηκε ο μύθος του Σάντα Κλάους, ενός ευτραφούς τύπου με στρογγυλά γυαλιά λευκά γένια, κόκκινη στολή και μαγικές ικανότητες, ο οποίος κατοικεί στο Βόρειο Πόλο και περιστοιχίζεται από νεράιδες του χιονιού και ξωτικά.

Ο Άγιος Νικόλαος εικονογραφείται στην ορθόδοξη παράδοση, ως γέροντας, ασπρογένης επίσκοπος και επειδή την πρώτη του Γενάρη γιορτάζει ο Άγιος Βασίλειος και συνηθίζουμε να προσφέρουμε δώρα την Πρωτοχρονιά, συνδυάστηκε το όνομα του εορτάζοντος Αγίου Βασιλείου με τη μορφή του άλλου Αγίου, του Αγίου Νικολάου, ο οποίος θεωρείται στη Δύση ως ο καλός παππούς Άγιος, που μοιράζει τα δώρα.

Πάντως αν θέλετε αναζητήστε το βιβλίο

"Ο Δικός μας Άγιος Βασίλης", του Βαγγέλη Ηλιόπουλου.

Το βιβλίο δε μιλάει για το χοντρό Αϊ-Βασίλη, σαν αυτό της Coca Cola, αλλά γι' αυτόν τον αδύνατο και ψηλό Αι-Βασίλη, αυτόν που έρχεται από τη Καισαρεία.
Πιο συγκεκριμένα μιλάει για μια οικογένεια που είναι πολύ φτωχή κι έχει πέντε παιδιά. Οι δυο γονείς, που δεν είχαν χρήματα, πήγαν στην πόλη να δουλέψουν και τα παιδιά έμειναν μόνα στο σπίτι. Όλα ήταν κορίτσια εκτός από το πέμπτο που ήταν αγόρι.
Η μεγάλη αδερφή φρόντιζε να ντύνονται με ζεστά ρούχα και να τρώνε καλά. Περισσότερο φρόντιζε το μικρούλη, τον Ιωάννη. Τις νύχτες μάλιστα φρόντιζε να τον σκεπάζει πολύ καλά με τη χοντρή κουβέρτα, που καμιά αδερφή δεν την ήθελε. Όμως τα φαγητά σιγά - σιγά λιγόστευαν και η μεγάλη αδερφή, η Μαρία, παρακάλεσε τις άλλες αδερφές να τρώνε λιγότερο, για να τρώει περισσότερο ο Ιωάννης. Σε λίγο άρχισαν να τους τελειώνουν και τα ξύλα. Ο μικρός παραπονιόταν.
Πριν ξαπλώσουν τα κορίτσια παρακάλεσαν το Θεό να λιώσουν τα χιόνια, για να μπορέσουν να βγουν έξω στην αυλή, ενώ ο Ιωάννης παρακάλεσε το Θεό να κάνει τους γονείς του να επιστρέψουν φέρνοντας δώρα και φαγητά. Την επόμενη μέρα χτύπησε η πόρτα και είδαν έναν αδύνατο γεροντάκο που ήθελε να ξεκουραστεί. Τα παιδιά πρόσεξαν ότι στη ζώνη του είχε περασμένο χαρτί και καλαμάρι. Τα παιδιά τον καλοδέχτηκαν και του πρόσφεραν ένα ζεστό ρόφημα.
Σε λίγο ο ξένος βγήκε κι επέστρεψε με μια αγκαλιά ξύλα για τη φωτιά. Τότε ο Ιωάννης του παραπονέθηκε γιατί περίμενε κάποιον με δώρα.
Ο ξένος πήγε, λοιπόν, στην κουζίνα και μεταμόρφωσε το μπαστούνι του σ' ένα δέντρο απ' όπου κρέμονταν φλουριά και είπε στα παιδιά ότι αυτά τα φλουριά θα τα έβαζε μέσα σε πίτες και θα τις μοίραζε σ' όλο τον κόσμο. Τα υπόλοιπα θα τα διαβάσετε στο βιβλίο...



Η ομάδα του blog

ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΒΡΑΔΙΕΣ - Greek Theatrical Evenings
εύχεται σε όλους σας
ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΜΕ ΥΓΕΙΑ

Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 2010

Πρωτοχρονιές της παλιάς Αθήνας του Κώστα Πρετεντέρη

Παίζουν οι ηθοποιοί: Μίμης Φωτόπουλος, Λουκιανός Ροζάν, Νάσος Κεδράκας, Γιώργος Κρίνος, Γιώργος Τσιτσόπουλος, Αλέκος Ουδινότητς, Χρήστος Τσαγανέας, Πόπη Κόντου, Λευτέρης Σφακιανάκης, Ταυγέτη Μπασούρη, Νέλλη Ρούμπου, Ασή Μιχαηλίδου, Γιάννης Φέρμης, Γιώργος Πλούτης, Ευγενία Περιορή, Δημήτρης Νικολαίδης, Κατερίνα Γιουλάκη, Μπέμπη Μωραιτοπούλου, Δήμος Σταρένιος, Νάντια Χωραφά, Σούλη Σαμπάχ, Βύρων Πάλλης, Φραγκούλης Φραγκούλης, Ρένος Βρεττάκος.

Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Ο μαστρο -Παύλος ο Πισκολέτος, ο ήρωας στο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη "Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη" δεν ήταν κακός, αγαπούσε την οικογένειά του, αλλά έπινε λίγο παραπάνω και τεμπέλιαζε λίγο περισσότερο. Η αλήθεια όμως ήταν, ότι πολύ θα ήθελε να είχε λίγα λεφτά για ν' αγοράσει τουλάχιστον μια γαλοπούλα. Και από κείνο το σημείο αρχίζει η χριστουγεννιάτικη περιπέτειά του...


Χρονολογία Ηχογράφησης Τρίτη, 20 Δεκεμβρίου 1966
Πρώτη εκπομπή: 25 Δεκεμβρίου 1966
Επαναληπτικές εκπομπές: 29 Δεκεμβρίου 1973, 26 Δεκεμβρίου 1975, 25 Δεκεμβρίου 1993

Καρράς Βασίλης, ΤΕΧΝΙΚΟΣ
Κωστόπουλος Λάμπρος, ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
Σαμίου Δόμνα, ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
Μπουρούνης Δημήτριος, ΔΙΑΣΚΕΥΗ

Παίζουν οι ηθοποιοί: Νότης Περγιάλης, Γιάννης Αργύρης, Τάκης Βουλαλάς, Τζόλυ Γαρμπή, Δημήτρης Τσούτσης, Θάνος Δαδινόπουλος, Θόδωρος Μορίδης, Κώστας Κοσμόπουλος, Νάσος Κεδράκας, Κώστας Καφάσης, Νέλη Μαρσέλλου, Αγλαϊα Παγκάλου

Οι παλιοί καιροί του Χάρολντ Πίντερ


Παλιοί καιροί του Χάρολντ Πίντερ
- (Μάιος 1981)
θίασος "ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ"

Κέιτ - Πέπη Οικονομοπούλου
Ντήλυ - Δημήτρης Οικονόμου
Άννα - Μιράντα Σταθάτου


Οι Παλιοί Καιροί πραγματεύονται την επανασύνδεση παλιών φίλων: ένα μεσήλικο ζευγάρι, ο Ντήλυ και η Κέητ, και η Άννα, η συγκάτοικος της Κέητ, είκοσι χρόνια πριν. Καθώς συζητούν, προκαλούν ο ένας τον άλλον ανασύροντας μνήμες από το παρελθόν, το παρελθόν όμως διαθλάται. Τι πραγματικά συνέβη είκοσι χρόνια πριν, και τι συμβαίνει στη σκηνή; Στο έργο ο Ντήλυ ισχυρίζεται ότι πρωτοσυνάντησε την γυναίκα του βγαίνοντας από το σινεμά όπου είχαν δει την ταινία Απόκληρος.

Χρονολογία Ηχογράφησης, 3 Μαίου 1982
Πρώτη εκπομπή: 16 Μαίου 1982

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ Πέπη Οικονομοπούλου,
ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Γιάννης Μανωλιδάκης,
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Πέπη Οικονομοπούλου,
ΔΙΑΣΚΕΥΗ Δημήτρης Οικονόμου,

Παίζουν οι ηθοποιοί: Πέπη Οικονομοπούλου, Δημήτρης Οικονόμου, Κατερίνα Καραγιάννη

Ο μεγάλος περίπατος του Δημήτρη ΚεχαΪδη

Δημήτρης Κεχαΐδης (1933-2005). Ο Δημήτρης Κεχαΐδης γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας. Φοίτησε στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πρωτοεμφανίστηκε στο χώρο του θεάτρου με τα μονόπρακτα έργα "Μακρινό λυπητερό τραγούδι" και "Παιχνίδια στις αλυκές" που παραστάθηκαν από το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν το 1958. Από τον Κουν ανέβηκαν και όλα τα υπόλοιπα έργα του, "Ο μεγάλος περίπατος", "Το πανηγύρι", "Η βέρα-το τάβλι" και "Δάφνες και πικροδάφνες", όλα γραμμένα σε συνεργασία με τη σύζυγό του Ελένη Χαβιαρά. Το τελευταίο έργο του είχε τίτλο "Με δύναμη από την Κηφισιά" και πρωτοπαραστάθηκε το 1997 από την "Εταιρεία Θεάτρου Σκηνή-Θέατρο της Οδού Κυκλάδων" του Λευτέρη Βογιατζή. Πέθανε στις 15.12.2005 στην Κηφισιά, μετά από μακρόχρονη αρρώστια.

Ο Δημήτρης Κεχαΐδης ανήκει στους σημαντικότερους νεοέλληνες συγγραφείς του θεάτρου. Με βασική θεματική προβληματική γύρω από την ελληνική μικροαστική μιζέρια, ο Κεχαΐδης καθιέρωσε μια ιδιότυπη θεατρική γραφή που θυμίζει πιστή αναπαραγωγή του καθημερινού λόγου, εμπλουτισμένη με μεγάλη συναισθηματική δύναμη.
Πρώτη εκπομπή: 13 Νοεμβρίου 1960
Επαναληπτικές εκπομπές: 19 Μαίου 1978, 27 Σεπτεμβρίου 1995

Χρηστίδης Μηνάς, ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
Μιχαλίτση Σοφία, ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
Βόκοβιτς Νίκος, ΔΙΑΣΚΕΥΗ

Παίζουν οι ηθοποιοί: Βέρα Ζαβιτσιάνου, Θόδωρος Κατσαδράμης, Σπύρος Κωνσταντόπουλος, Μαρία Μαρμαρινού,